Hiện tượng giật mắt là gì, Nguyên nhân, Nguy cơ và Cách khắc phục

1. Hiện tượng giật mắt là gì?

Nháy mắt là một hành động tự động và không có chủ ý của con người, được thực hiện bởi các cơ vùng mặt gồm cơ dưới da mi, cơ vòng mi phần trước sụn và cung mày. Theo nghiên cứu, mỗi người bình thường sẽ nháy mắt khoảng 12 lần trong mỗi phút và thời gian mỗi lần nháy mắt là khoảng 0,5 giây.

Nháy mắt có thể xảy ra bất ngờ trong vài giây hoặc kéo dài tới vài phút. Trong khi nháy mắt, cơ vùng mặt cũng có thể co giật theo, do đó, những người gần bạn có thể nhận thấy điều này và thường xem như là một hành động tự nhiên của cơ thể.

Nháy mắt không phải là một vấn đề đáng lo ngại hoàn toàn. Thực tế, nháy mắt cũng có những tác dụng tích cực. Khi mắt phải hoạt động lâu gây mỏi, hoặc có tác động bất ngờ từ môi trường vào các sợi cơ vòng trong mí mắt, hiện tượng co cơ sẽ diễn ra gây nên nháy mắt.

Một lần nháy và chớp mắt, dù chỉ diễn ra rất ngắn trong khoảng 1/10 giây, lại có tác dụng lợi cho sức khỏe mắt. Việc này giúp giảm căng thẳng ở mắt, giảm khô mắt, loại bỏ các hạt bụi vương vào mắt và giúp mắt duy trì độ ẩm cần thiết.

2. Hiện tượng giật mắt diễn ra như thế nào?

Co giật mí mắt là hiện tượng co thắt lặp đi lặp lại, không tự chủ của cơ mí mắt, thường xảy ra với mí mắt trên nhưng cũng có thể xảy ra với mí mắt dưới. Dù không gây đau đớn hay hại, tuy nhiên, sự co giật này có thể gây phiền nhiễu cho bạn.

Thường thì, co giật mí mắt diễn ra trong vòng vài giây đến một hai phút và không có tín hiệu cảnh báo trước. Cho dù sự co giật là nhẹ nhàng hay mạnh mẽ, nó đều có thể làm bạn khó chịu và tạo cảm giác bất an.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, co giật mí mắt có thể là một dấu hiệu sớm của một rối loạn vận động mãn tính, đặc biệt là khi nó kết hợp với các triệu chứng khác như co giật các phần khác của mặt hoặc các chuyển động không kiểm soát được. Do đó, nếu bạn gặp phải các triệu chứng này, bạn nên đi khám bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.

Mặc dù vậy, co giật mí mắt thường không cần điều trị và sẽ tự biến mất sau một thời gian ngắn. Nếu bạn cảm thấy bực bội vì sự khó chịu của nó, có thể thử một số cách giảm stress như tập thể dục, yoga, hoặc kỹ năng giải tỏa căng thẳng để giúp giảm tần suất của co giật mí mắt.

3. Ai có thể bị giật mắt liên tục?

Nháy mắt xảy ra trong những tình huống sau đây:

1. 
   

   Thiếu ngủ: Sau một đêm mất ngủ hoặc một chuỗi ngày liên tiếp mất ngủ, rất dễ xảy ra hiện tượng nháy mắt.

   
   


2. 
   

   Căng thẳng và stress: Người bị căng thẳng và stress dễ bị co giật cơ mi mắt không chủ ý; đặc biệt là trẻ em 4-7 tuổi có thể có thói quen này để thu hút sự chú ý của cha mẹ.

   
   


3. 
   

   Thiếu máu: Một số nghiên cứu cho thấy nháy mắt có liên quan đến suy nhược cơ thể hoặc thiếu máu.

   
   


4. 
   

   Các bệnh liên quan đến mắt: Các bệnh như cận thị, loạn thị, viễn thị, mỏi điều tiết, viêm kết mạc dị ứng, viêm giác mạc... dễ gây mỏi mắt, đau nhức mắt và nháy mắt.

   
   


5. 
   

   Tổn thương dây thần kinh số V, VII hoặc bị động kinh: các bệnh loét giác mạc, viêm màng bồ đào, khô mắt, zona mắt có thể gây kích thích dây thần kinh số V, VII, cũng như một số hình thái động kinh cơn nhỏ.

   
   


6. 
   

   Các bệnh liên quan đến thoái hóa nơron thần kinh: Parkinson, hội chứng Wilson, cơn Hysteria.

   
   


7. 
   

   Dùng thuốc hướng thần kinh.

   
   


8. 
   

   Thói quen xấu làm căng mắt, ví dụ như không đeo kính râm bảo vệ mắt khi ra trời nắng, sử dụng kính áp tròng không thích hợp hoặc quên cho mắt nghỉ ngơi, thư giãn khi nhìn máy tính, điện thoại quá lâu.

   
   

4. Hiện tượng giật mắt có báo hiệu điều gì về sức khỏe?

4.1. Trường hợp có khối u trong mắt

Bất kể xác suất xảy ra hiện tượng giật mí mắt do khối u là rất thấp, bạn cũng không nên coi thường vì nó có thể gây nhiều nguy hiểm cho mắt, thậm chí có thể đe dọa tính mạng. Nếu bạn bị giật mí mắt liên tục, đây có thể là dấu hiệu của việc có dị vật trong mắt. Bạn cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa nhãn khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nếu hiện tượng giật mí mắt diễn ra thường xuyên, có thể đó là dấu hiệu của sự hình thành các khối u trong mắt, làm áp lên dây thần kinh và gây ra hiện tượng giật mí mắt. Mặc dù hiện tượng này rất hiếm, nhưng nguy cơ mắc phải khối u mắt vẫn tồn tại và bạn cần phải cẩn trọng.

4.2. Bạn sử dụng quá mức cà phê

Uống cà phê hàng ngày cũng có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng co giật mí mắt liên tục. Điều này có thể được giải thích bởi sự hiện diện của chất caffeine trong cà phê, gây tăng nhịp tim và kích thích quá trình trao đổi chất và hoạt động của các cơ trong cơ thể, bao gồm cả cơ mắt.

Các vùng cơ trong mắt rất nhỏ và nhạy cảm, do đó, một số xung đột nhẹ từ môi trường bên trong và bên ngoài có thể khiến chúng phản ứng bằng cách co giật. Do đó, để giảm nguy cơ co giật mí mắt, bạn nên giảm thiểu hoặc ngừng thói quen uống cà phê quá mức và chỉ nên uống không quá 3 ly mỗi ngày.

4.3. Gặp phải căng thẳng quá mức

Co giật mí mắt cũng có thể là một biểu hiện cho thấy đôi mắt của bạn đang trải qua một lượng công việc quá tải, khiến chúng căng thẳng và mệt mỏi. Khi cơ thể phải đối mặt với sự căng thẳng quá lớn, mắt sẽ trở nên nhạy cảm và có những xung đột từ nhẹ đến mạnh mà đôi khi bạn không thể nhận ra được.

Sự căng thẳng quá mức có thể phản ứng bằng nhiều cách khác nhau như thở dài, ngáp, uể oải và cả co giật ở mí mắt. Tuy nhiên, việc điều chỉnh lại lối sống và cách thức làm việc có thể giúp giảm thiểu tình trạng này một cách đáng kể.

4.4. Bạn ngủ quá ít, thiếu ngủ

Việc thiếu ngủ thường xuyên có thể dẫn đến hiện tượng co giật mí mắt. Ngoài ra, thiếu ngủ còn gây căng thẳng, giảm sức đề kháng và ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh. Đôi mắt của bạn sẽ phản ánh rõ ràng tình trạng này khi thiếu ngủ.

Nếu cơn co giật diễn biến kéo dài, có thể dẫn đến tình trạng co giật mí mắt lành tính (benign essential blepharospasm), một tình trạng chuyển động không kiểm soát của cơ mí mắt, thường ảnh hưởng đến cả hai mắt. Nguyên nhân chính xác của tình trạng này vẫn chưa rõ, tuy nhiên, viêm mí mắt, viêm kết mạc, khô mắt, tác động từ môi trường, cảm giác căng thẳng và hút thuốc lá có thể làm tình trạng này trở nên tệ hơn.

Co giật mí mắt lành tính thường xảy ra nhiều hơn ở phụ nữ so với nam giới. Tình trạng này có thể trở nên nặng hơn theo thời gian và dẫn đến nhìn mờ, tăng nhạy cảm với ánh sáng và co giật cơ mặt.

5. Giật mắt liên tục có đáng ngại không?

Mỗi người trong chúng ta đều có những lần nháy mắt một cách không chủ ý và thường bỏ qua điều này. Tuy nhiên, nếu nháy mắt liên tục trong một lần và diễn ra thường xuyên, có thể đó là một dấu hiệu không tốt liên quan đến sức khỏe.

Một số người cho rằng nháy mắt liên tục có yếu tố tâm linh và là "điềm báo" về một điều gì đó. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học cho thấy rằng nháy mắt liên tục có liên quan đến tâm linh hay là "điềm báo".

Vì vậy, nếu bạn bị nháy mắt liên tục hoặc có bất kỳ vấn đề gì liên quan đến sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.

6. Những biến chứng của co giật mắt thường gặp phải

Mặc dù hiếm, nhưng co giật mí mắt có thể là dấu hiệu của những rối loạn nghiêm trọng về thần kinh hoặc não và thường đi kèm với các triệu chứng khác. Các rối loạn này bao gồm liệt dây thần kinh mặt, loạn trương lực cơ gây co thắt cơ không kiểm soát và ảnh hưởng đến một phần cơ thể, loạn trương lực cơ cổ gây co giật cổ, đa xơ cứng, bệnh Parkinson, hội chứng Tourette. Ngoài ra, giác mạc trầy xước cũng có thể gây ra co giật mí mắt mãn tính. Nếu bạn nghi ngờ mình bị chấn thương mắt, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức để tránh tổn thương vĩnh viễn cho mắt.

 7. Các phương pháp điều trị co giật mắt

Các tình trạng co giật mí mắt thường sẽ tự biến mất mà không cần điều trị, tuy nhiên nếu không tự khỏi, bạn có thể thử giảm hoặc loại bỏ những nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các nguyên nhân phổ biến gây co giật mí mắt bao gồm căng thẳng, mệt mỏi và sử dụng caffein. Để giảm tình trạng này, bạn có thể thực hiện các cách sau:

• Giảm lượng caffein uống hàng ngày.


• Đảm bảo đủ giấc ngủ.


• Giữ cho mắt luôn ẩm bằng cách sử dụng nước mắt nhân tạo không kê đơn hoặc thuốc nhỏ mắt.


• Áp dụng chườm ấm lên mắt khi bị co giật mí mắt.

Ngoài ra, việc sử dụng tiêm Botox cũng có thể được áp dụng để điều trị co giật mí mắt lành tính. Botox có thể làm giảm các cơn co giật mạnh trong vài tháng, tuy nhiên, bạn cần phải tiêm lại khi tác dụng của Botox giảm đi.

Đối với các trường hợp co giật mí mắt nghiêm trọng hơn, phẫu thuật loại bỏ một số cơ và dây thần kinh ở mí mắt có thể được thực hiện để điều trị. Vật lý trị liệu cũng có thể hữu ích trong việc tập thư giãn cho các cơ mặt.

8. Làm sao để phòng ngựa chứng co giật mắt

Nếu bạn thường xuyên bị co giật mí mắt, hãy ghi lại thời gian và các triệu chứng kèm theo mỗi lần xảy ra. Ghi chép cả lượng caffein, thuốc lá, rượu và mức độ căng thẳng và ngủ của bạn trong thời gian các cơn co giật xảy ra.

Nếu bạn nhận thấy rằng bạn bị co giật mí mắt nhiều hơn khi thiếu ngủ, hãy cố gắng đi ngủ sớm hơn từ 30 phút đến 1 tiếng mỗi đêm để giảm sức căng của mí mắt và giảm các cơn co giật.

Co giật mí mắt có nhiều nguyên nhân và hiệu quả điều trị cũng như triển vọng điều trị sẽ khác nhau tùy vào từng người. Các nghiên cứu đang được tiến hành để xác định xem co giật mí mắt có liên quan đến yếu tố di truyền hay không. Tuy nhiên, co giật do căng thẳng, thiếu ngủ hoặc các yếu tố lối sống khác sẽ có triển vọng điều trị tốt hơn. Nếu có vấn đề sức khỏe tiềm ẩn làm mí mắt bạn co giật, điều trị vấn đề đó sẽ là cách tốt nhất để giảm tình trạng co giật.